Słowo Islam w języku arabskim oznacza poddanie się Bogu i nazywa najmłodszą spośród istniejących religii monoteistycznych, powstałą w VII wieku w Arabii. Jej twórcą i głównym prorokiem był Mahomet. Doktryna islamu opiera się na sunnie (tradycji proroka) i Koranie – świętej księdze, której treść dyktował Mahometowi sam Allah. Koran jest rozumiany jako słowo boże, a nie symboliczny zapis, dlatego przez swych wyznawców traktowany jest wyjątkowo dosłownie. Religia opiera się na 5 filarach:
- Wyznanie wiary (szahada) – Zaświadczam, że nie ma boga prócz Allaha, a Mahomet (Muhhamad) jest Jego sługą i wysłannikiem (arab. „Aszhadu an la ilaha ill Allah wa aszhadu Anna Muhammadan Abdulu wa rasuluhu”): (u większości szyitów także: Ali jest przyjacielem Boga). Jest ono również aktem włączenia do wspólnoty muzułmańskiej i w razie przyjęcia islamu na łożu śmierci jest powszechnie uważane za warunek wystarczający di uznania za pełnoprawnego muzułmanina.
- Modlitwa (salat) – odprawiana pięć razy dziennie, z twarzą zwróconą w stronę Mekki (do 627 w stronę Jerozolimy) – dzieci i osoby chore mogą odmawiać trzy razy dziennie.
- Jałmużna (zakat) – określoną część swego majątku, nie dochodu (najczęściej 2,5%) muzułmanin ma obowiązek oddawać biednym. Uważana jest za jeden z pierwszych „nowoczesnych” podatków socjalnych, pobierany od określonego progu majątkowego.
- Post (saum) – w dziewiątym miesiącu roku muzułmańskiego (ramadanu), muzułmanie muszą powstrzymywać się od jedzenia i picia (nie dotyczy to kobiet w ciąży i karmiących, małych dzieci, osób ciężko chorych oraz odbywających długą i wyczerpującą podróż), a także palenia tytoniu i uprawiania seksu od wschodu do zachodu słońca. Wahhabici unikają nawet przełykania śliny.
- Pielgrzymka do Mekki (hadżdż) – muzułmanin musi ją odbyć przynajmniej raz w życiu, jeśli pozwala mu na to sytuacja materialna. Często na podróż składa się cała lokalna wspólnota lub rodzina, która deleguje jedną osobę. Niektóre autorytety religijne uważają, że w razie braku możliwości odbycia pielgrzymki do Mekki, można ją w pewien sposób zastąpić pielgrzymką do innego ważnego centrum islamu (ich liczba waha się od 7 do ponad 100).
Mimo pierwotnego szacunku dla „wyznawców księgi”, jak określani są chrześcijanie i Żydzi, z którymi nie należało prowadzić świętej wojny, obecnie najwięcej krwawych konfliktów występuje właśnie na styku tych religii.
Dwa podstawowe odłamy islamu to: sunnici i szyici.
Sunnici – to odłam wierny ortodoksyjnej tradycji Sunny (arab. droga, ścieżka – zbiór opowieści o czynach i wypowiedziach proroka Mahometa, tzw. hadisów, stanowiący muzułmańską tradycję religijną), uznający wszystkich kalifów do 1258r. za prawowitych następców Mahometa. Stanowią oni 90% wszystkich muzułmanów. Sami siebie określają mianem „ludzi tradycji i wspólnoty”. Szyici natomiast nie uznają trzech pierwszych kalifów. Rozdział od sunnitów dokonał się w wyniku sporu o władzę po śmierci kalifa Alego. Szyici nie uznali nowego kalifa, zaś Alego uznali za pierwszego imama. Prawowitymi następcami Mahometa dla szyitów są jedynie potomkowie Alego i córki proroka, Fatimy. Szyici stanowią około 8% wyznawców islamu.
Islam wyznaje ponad miliard ludzi na całym świecie a z roku na rok rośnie liczba jego wyznawców. Po religiach chrześcijańskich (33% ludności świata) jest to drugie wyznanie na świecie (20% ludności). Bez wątpienia można stwierdzić, że wpływ islamu na postawę wierzących w odniesieniu do tzw. obcych, czyli turystów, jest zdecydowanie większy niż w przypadku jakiejkolwiek innej religii. Moralność muzułmańska obejmuje szeroka sferę życia społecznego: począwszy od zakazu picia alkoholu, poprzez reguły dotyczące ubioru, skończywszy na zasadach dotyczących kontaktów pomiędzy przedstawicielami różnych płci, specyficznie rozumianym poczuciu humoru i gościnności. Bardzo dużą rolę przywiązuje się do oddzielenia świata mężczyzn od świata kobiet. We wszystkich krajach muzułmańskich dziewczęta i dorosłe kobiety podlegają mniejszej lub większej kurateli ojca, męża lub innego opiekuna płci męskiej (np. najstarszego brata), który odpowiedzialny jest za ich moralne prowadzenie się. Jakiekolwiek splamienie czci kobiet odbija się na honorze całego rodu i wymaga podjęcia natychmiastowych sankcji (w skrajnym przypadku ukamienowania). Za najbardziej potępione uważane są związki kobiety muzułmanki z mężczyzną – nie muzułmaninem. Uznawane są one za zdradę rodu i wyparcie się religii (ponieważ w wypadku, gdyby pojawiło się dziecko wiarę przejmuje po ojcu). Małżeństwa mężczyzn muzułmanów z nie muzułmanką są dozwolone nawet w społecznościach najbardziej konserwatywnych (prorok islamu Mahomet jako jedną z żon pojął chrześcijankę wyznania koptyjskiego – Marię. Muzułmanie interpretują to jako przyzwolenie zawierania małżeństw z kobietami wyznań księgi – chrześcijaństwo, judaizm).
Przepisy obowiązujące w różnych krajach muzułmańskich odbiegają od rozwiązań tradycyjnych (prawo szariatu obowiązuje jedynie w Arabii Saudyjskiej, Iranie i Libii), jednak zawsze – w mniejszym lub większym stopniu – nawiązują do tradycji islamskiej. Nawet jeśli litera prawa jest jak najbardziej proeuropejska – powszechnie obowiązujący kodeks honorowy często niewiele różnic się od rozwiązań sprzed wieków.
Muzułmanie czują się zranieni, kiedy obcy przejawiają postawy uznawane w islamie za niedopuszczalne (nie mówimy tu o wypaczonym już życiu turystycznych miejscowości): np. trzymanie się za ręce osób przeciwnej płci, publiczne okazywanie sobie czułości (nawet par pozostających w legalnym związku), próby nawiązywania kontaktu z miejscowymi kobietami. Inna sprawa, że turyści często nie zdają sobie sprawy ze skali szoku kulturowego, jaki mogą powodować nieodpowiednie, skąpe ubranie, próby wchodzenia do meczetu w butach, publiczne spożywanie alkoholu – muszą stać się źródłem niechęci czy frustracji ludności.
Na tle różnych religii świata jedynie islam i chrześcijaństwo wykazują postawy „misjonarskie”, tj. nawracania niewiernych na drogę wierności Bogu. Może być to nawracanie z użyciem argumentów słownych lub siły. W przypadku muzułmanów tzw. Dżihad, czyli walka z niewiernymi, jest jednym z filarów wiary i obowiązkiem każdego wierzącego. Wojownicy dżihadu dostąpią największych rozkoszy w życiu pozagrobowym. Sprawia to, że istnieje powszechne przyzwolenie na walkę z przejawami braku moralności – w tym przypadku walkę z turystami łamiącymi zasady islamu.
Na wszystko jednak nakładają się lokalne tradycje, zwyczaje. Nic dziwnego – w przypadku religii występującej na tak ogromnym obszarze, jest to zupełnie zrozumiałe.
Inaczej będzie w Arabii Saudyjskiej, Turcji, Iraku, czy Egipcie ..
przy pomocy Metodyka i technika pracy pilota rezydenta, wyd.Proksenia
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz